Thực đơn
Edmund Roberts
Theo lệnh thu thập thông tin trước khi đến Cochinchina, Peacock đi thuyền đến Manila bằng cách đến Lang Island và Crokatoa, nơi suối nước nóng được tìm thấy ở phía đông của đảo 150 foot (46 m) từ bờ sôi lên dữ dội, qua nhiều dòng nước. Máy đo thời gian hàng hải của tàu Peacock vô dụng, nó luồn vào các eo biển Sunda. Tiêu chảy và kiết lỵ là bệnh phổ biến trong các đoàn tàu từ Angier đến Manila. Sau một hai tuần ở đó, dịch tả tấn công, bất chấp sự sạch sẽ của con tàu. Peacock mất bảy người; nhiều người tuy đã hồi phục nhưng lại chết vì các bệnh khác. Không có trường hợp dịch tả mới nào xảy ra sau khi nó tiến tới Macau vào ngày 2 tháng 11 năm 1833. Trong vòng 2 lý (9,7 km) của đảo Lamma hoặc Quần đảo Wanshan, nó có thêm một hoa tiêu hàng hải sau khi giải quyết một khoản phí mười ba đô la và một chai rượu rum.[19]
Người Mỹ đến cảng Canton (Quảng Châu) được đối xử giống như những người nước ngoài khác, sẵn sàng thực hiện giao dịch thông qua các co-hong, tức các nhà xưởng Trung Quốc được trao độc quyền của triều đình trong thương mại với nước ngoài. Thương mại là sinh lợi, nhưng thương nhân người nước ngoài bị xem là những người thấp kém về xã hội và chính trị, không có gì đảm bảo cho cuộc sống, tài sản hoặc quyền thương mại hoặc cư trú của họ. Tuy nhiên người Anh, người Mỹ và những người khác không muốn can thiệp, kẻo sẽ mang lại điều họ sợ nhất — một lệnh cấm vận thương mại. Tàu Congress dưới quyền thuyền trưởng John D. Henley, tàu hải quân đầu tiên của Hoa Kỳ tới Trung Quốc, đến vào ngày 3 tháng 11 năm 1819 tại đảo Lintin (Nei Lingding). Các quan chức Trung Quốc báo động khi tàu chiến đến, chỉ thị thuyền trưởng của nó không được vào sông Châu Giang. Được lãnh sự Hoa Kỳ khuyên rằng sẽ không có hành động bất lợi nào, Thuyền trưởng Henley mạnh dạn tiến vào. Vào tháng 1 năm 1830, tàu Vincennes dưới quyền chỉ huy của William B. Finch, người Mỹ sau đó có chuyến đi vòng quanh trái đầu đầu tiên, vẫn còn hơn hai tuần tại Canton, nơi các thương nhân Mỹ khuyên ông rằng chuyến thăm hải quân hàng năm sẽ có giá trị – nếu chỉ huy của cho thấy "sự tôn trọng phong tục Trung Quốc, và tự bố trí hòa giải như được trưng bày", mà Finch báo cáo hợp lệ cho bộ Hải quân. Không có dấu hiệu nào cho thấy báo cáo của Finch đã được chuyển đến Chính phủ, hoặc Roberts đã nhìn thấy nó, mặc dù điều kiện thực tế giống nhau ở tất cả các vương quốc nhánh "Sinicized" gần đó, tức là tự mình thực hiện một cách kín đáo, không bảo đảm theo cách này hay cách khác.[20]
Vào những tháng cuối năm 1832, Roberts đã đến thăm Macao và Quảng Châu, nơi ông lưu ý: "Các thương nhân Trung Quốc có tiếng là những người buôn bán sắc sảo: họ ít giấu giếm nhau; mọi hợp đồng quan trọng phải được 'cố định' và được đảm bảo bằng cách thanh toán một khoản tiền theo quy định: nhưng họ bí mật tuyệt đối với khách hàng nước ngoài"(p. 128) Ông thuê John Robert Morrison với tư cách là phiên dịch tiếng Trung Quốc và thư ký riêng, người sẽ trở về Singapore.[21]
Sáu tuần sau khi đến Linting (Quảng Châu), và sau khi chịu đựng nhiều ngày mưa và có gió thổi từng cơn, tàu Peacock chạy tới vịnh Turan (Đà Nẵng) vốn là điểm gần và tốt nhất để giao tiếp với kinh thành Huế, cách khoảng năm mươi dặm. Nhưng tàu đã không thể thả neo ngoài khơi của Huế do gió mùa Đông Á.[22] Ra khỏi vịnh Turan vào ngày 1 tháng 1 năm 1833: nhưng thời tiết rất xấu, cùng với dòng chảy mạnh của biển, những cơn gió cứ liên tục đổi hướng, cứ nữa giờ, từ tây bắc tới đông bắc.
Lo ngại đi gần bờ sẽ nguy hiểm, con tàu đi ra xa bờ nhưng bị gió tây bắc ảnh hưởng, mất dấu đất liền... Sau đó họ đi ngang qua cụm đảo tên Champella, hoặc Cham Callao [cù lao Chàm]; rồi qua đảo False Champella.[22] Họ đi tiếp xuống hướng Pulo Cambir [nước Mặn, Quy Nhơn],... rồi đi vào một cụm cảng tên Shundai [Xuân Đài], Vung-chao [Vũng Chào], và cảng Vung-lam [Vũng Lấm] của tỉnh Phú Yên.[23][24][25]
An Nam đại quốc họa đồ do giáo sĩ Jean-Louis Taberd vẽ vào triều vua Minh Mạng, in lại trong sách Dictionarium Latino-Annamiticum completum et novo ordine dispositum (Từ điển Việt-La) năm 1838.Một ông già mặc quần áo rách rưới và bẩn thỉu bước lên tàu, nhưng người này có vẻ hơi vượt trội hơn so với những ngư dân đưa ông ta đến. Thay vì bối rối khi không được mời ngồi, ông ta bày tỏ mong muốn rời đi (do cảm thấy bị xúc phạm khi không được mời ngồi). Khi được biết rằng ông ta là người có chức Keep-tu [ông Từ, người giữ đình] của làng Vung-lam và King-chow, ông ta được mời xuống ngồi một chỗ trên sàn súng, nơi ông ta được hỏi rất kỹ về việc con tàu ở đâu và tổ chức chính quyền địa phương. Roberts được ông lão cho biết rằng tàu đang ở vịnh Vũng Lấm, gần đó có làng Shun-dai [Xuân Đài] với đồn lính và đây là địa phận tỉnh Fooyan (Phú Yên). Tỉnh này cùng với tỉnh phía bắc (Bình Định) được quản lý bởi một vị Tổng đốc, ngoài ra còn có các quan Bo chāng-sü (Bố chánh sứ), hoặc quan Ngân khố và Phó tổng đốc, và quan Au-tat-sü (Án sát sứ), hay quan Tòa. Kinh đô của nước này là Tüa-tien-pu (Thừa Thiên Phủ) và vua là Minh-meng (Minh Mệnh).[22]
Được thông báo rằng con tàu có một đặc phái viên nước Mỹ nôn nóng để đến kinh đô (Huế), ông lão vui vẻ nói rằng con tàu có thể quay trở lại phía bắc trong ba hoặc bốn ngày để tới đó. Nhận xét này đã bị lãng quên vào thời điểm đó, và được nhớ lại một cách buồn bã sau khi nhiệm vụ thất bại do không nhận được lời mời chính thức đến Huế.
Roberts quy những hiểu lầm tiếp theo cho sự phù phiếm và định kiến quốc gia của họ (nhà Nguyễn), và đưa ra một bản ghi chi tiết của riêng mình.[26] Miller nói rằng một nhà ngoại giao Việt Nam hiện đại cho rằng Roberts dường như thiếu "linh hoạt ngoại giao", và mô tả của ông về mọi người mang tính “chối bỏ tất cả thiện chí và sự hiểu biết.”[27][28] Roberts đã chết trước khi công bố tài liệu của mình, mà không có cơ hội để sửa đổi nó.[29] Như đã xuất bản, ông báo cáo về việc mình chơi một trò đùa với các sứ giả của triều Nguyễn khi bị họ ép sửa đổi chức danh của mình, mà trong cách sử dụng [ở Mỹ], thường rất dài dòng).
Tôi ngay lập tức trêu chọc họ.... Vị Phó sứ đang chuẩn bị bút lông và nửa sấp giấy, ngồi xuống viết. Tôi ngay lập tức giám sát ông ta, rằng cần phải bắt đầu với cả một tờ giấy.... [Tôi] đã quyết định cho họ, ngay từ đầu, tên của tất cả các quận, và hai trăm thị trấn kỳ lạ ở bang bản địa của tôi, cũng như núi, sông và hồ, nơi sẽ cung cấp địa điểm của các danh hiệu, và sau đó, nếu họ không hài lòng, [tôi sẽ] làm theo cách tương tự với tất cả các bang khác trong Liên minh... &c., có lẽ [tôi] sẽ níu giữ họ một vài ngày, nếu họ có đủ kiên trì để ghi chép cho tới cuối cùng những gì tôi mà dự định nói ra, dù đó sẽ là vô tận. Sau đó tôi bắt đầu như sau, ông Morrison làm phiên dịch viên và dịch giả thường xuyên: Edmund Roberts, một đặc phái viên từ Hoa Kỳ, và một công dân của Portsmouth, ở bang New Hampshire. Sau đó tôi tiếp tục với các quận Rockingham, Strafford, Merrimack....[30]
Dòng mở đầu sau đó xuất hiện phía trên chữ ký của ông cho hiệp ước mà ông đàm phán thành công với Thái Lan.
Sự quan tâm của Roberts trong việc trở thành một nhà ngoại giao đã được khơi dậy bởi một chuyến thăm trước đó vào khoảng năm 1827 tới Said bin Sultan, Quốc vương của thành phố Muscat và Ô-man.[6] Một hiệp ước với Quốc vương đã được ký kết tại Muscat vào ngày 21 tháng 9 năm 1833.[1] [31]
Thực đơn
Edmund RobertsLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Edmund Roberts